Abhazların En Büyük Bayramı Ajırnıhua

Abhazların En Büyük Bayramı Ajırnıhua

14 Ocak 2014 

Anıt Baba (Papba) tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir.

14 Ocak Abhazya’da tatil günüdür -Abhazlar en önemli tatil günleri olan Ajırnıhua’yı kutlamaya devam ediyorlar, Abhazya’nın diğer sakinleri ise eski Jülyen takvime göre yeni yılın ertesi gününe gelen bu günde tatil yapmış oluyorlar- Bu özel günün Abhazya’nın Gudauta iline bağlı Huap köyünde Haşig Sülalesi mensuplarınca nasıl geçirildiğine dair, Ekokavkaz’ın Abhazya muhabiri yazar Inal Haşig’le bir söyleşi yaptık. (*)

Demis Polandov: Inal, bugün Abhazya’da tatil günü. Sanırım “Eski Yeni Yıl”ın tatil olarak kabul edilmesi başka bir ülkede benzeri olmayan bir uygulama. Bu eski yeni yılı kutlama geleneği nedir ve Abhazya’da bu gün nasıl kutlanıyor?

Inal Haşig: Bu günün eski yeni yıl ile ilişkili olduğu hususunda o kadar emin değilim. Bence olan şey sadece Abhazların en değer verdikleri Ajırnıhua’nın eski takvimdeki yeni yıl günü ile çakışmasından ibaret. Bu nedenle her şey kendinden bir araya gelmiş ve bu kutlama eski yeni yılla bütünleşmiş. Bu kutlama tek gerçek Abhaz kutlamasıdır çünkü kırsal kesimde bile kutlanır ve kesinlikle eski yeni yıldan daha fazla önemsenir. Abhazyanın köylerinde halen bir çok insan için asıl kutlanan şey eski yeni yıl değil Ajırnıhua'dır. Kısacası bu sene içindeki en önemli Abhaz bayramıdır.

Demis Polandov: Öyleyse, bu kutlamanın anlamı nedir ? Her şeye karşın ‘’Ajınıhua" da’ yeni yılın başlangıcı değil mi ?

Inal Haşig: Sadece yeni yılın başlangıcı değil. Kışın ortası, bahar beklentisinin ve yeni bir yaşamın başlangıcı. Burada bir çok şey iç içe geçmiş durumda ve etnograflar da bu kutlamayı neyin özel kıldığı konusunda hemfikir değiller. Bu bayramla ilgili ritüaller her yerde aynı da değil. Aynı köyde bile bazen farklı sülalelerce, farklı farklı kutlanabiliyor.

Örneğin, bizim ailemizde büyük babamın Huap köyündeki evinde şu şekilde kutlanır: bütün aile toplanır -Abhaz aile kültüründe bu sülale ile ilişkisi olan 40 kadar kişiye denk düşüyor. Erkekler boğa veya keçi kurban edebilir ve güneş batarken kutsal ocağa pişirilmiş etler ve ekmekler (kekler) ile gitmek suretiyle bir ayin yapılır. Dönüşte evin reisi her bir kadın için bir horoz kurban eder. Orada da özel bir ritüel gözlemlenir. Diğer aileler de bu ritüeller tamamen farklı farklı olabilir. Örneğin bazıları sadece her erkek için bir horoz kurban etmekle yetinmektedir. Başka uygulamalar da vardır. Fakat hepsi bir hususta uzlaşırlar : Bu gerçekten çok özel ve güzel bir bayramdır. Ertesi gün olan 14 Ocak'ta da herkes komşularını, yakınlarını ziyaret eder ve birbirleri ile bayramlaşırlar.

Demis Polandov: Inal bu törenler esnasında kutsal ocakta tam olarak neler söylenir, nelerden bahsedilir?

Inal Haşig: Kutsal ocakta yaşlılar Tanrıya, O yüce varlığa bir yakarışta bulunurlar. Sol ellerinde tahta bir sopaya geçirilmiş etler ve ekmekler (çörekler) vardır.  Ailesi, halkı ve genel olarak tüm insanlık için Tanrı'dan refah ve huzur niyaz ederler. Ayrıca ailenin reisi olarak sorumluluğu üstlenir ve ( o yıl) bir günaha girilmeyeceğinin teminatını verirler. Bu ve benzeri bir çok önemli şey konuşulur orada ve bu bayrama ve orada yaşlıların sülale adına verdikleri sözlere saygı duyan herkes gelecek yılı bu şekilde geçirmeye çaba sarf eder. Yaşlının sağ elinde bir kadeh şarap vardır ve yaşlı kişi Tanrıya niyazını tamamlayınca bu kadehten bir yudum içer. Ardından en yaşlılardan başlayarak, en genç sülale mensubuna kadar herkes bu kadehten bir yudum içer. En azından bizim sülalemizde adet böyledir.

(*) Orijinali Ekhokavkaz İnternet sitesinde Rusça yayınlanan ve Abkhazworld İnternet Sitesinde http://abkhazworld.com/aw/interview/89-azhyrnyhwa-the-most-important-holiday-of-the-abkhazians linkinde İngilizce yayınlanan bu yazı,  Altın Post İnternet Sitesi editörlerinden Anıt Baba (Papba) tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir.