Mukba: “Gençliğin edebiyatımıza ilgisi artıyor”
Mukba: “Gençliğin edebiyatımıza ilgisi artıyor”
3 Aralık 2013 altinpost.org
Apsnypress Abhazya Yazarlar Birliği kuruluş yıldönümü etkinliği öncesinde, Birliğin başkanı Anzor Mukba (*) ile kısa bir röportaj yaptı
Apsnypress: Anzor Kokoviç Yazarlar Birliği’nin gelmekte olan yıldönümü vesilesi ile sizi kutlamak isterim.
A. Mukba: Yazarlar Birliği 1933’te kuruldu. Yani 80 yıl oldu. Biraz Yazarlar Birliği’nin tarihinden bahsetmek isterim. Birliğin ilk başkanı Abhaz Tiyatrosu’nun kurucusu Samson Çanba’ydı. Sonraki yıllarda Leversa Kvitsinya, Huhut Bgazhba, Georgi Gulya, İvan Tarba, Bagrat Şinkuba, Muşni Lasurya, Aleksi Jonua, Boris Gurgulya, Genadi Alamya, Nikolas Kvitsinya, Terentev Çanya Birliğin başkanlığını yürüttüler.
20. yüzyılın 30’lu yılları Abhaz Edebiyatı’nda hızlı bir gelişmeye sahne oldu. Iua Kogonya, Darseliya Dzadz gibi yeni isimler parlamaya başladı. 1940’larda ise belirgin bir düşüş söz konusudur. Bir çok Abhaz yazar, daha doğru bir ifade ile bir çok Abhaz entelektüel baskı altına alındı. Bazıları da 1941-1945 yıllarında 2. Dünya Savaşı’nda hayatını yitirdi. Yine o yıllarda Abhaz ve Gürcü Yazarlar Birliği arasında ihtilaf oluşmuştu. Gürcü basınında Gürcü Edebiyatının Otonom Bölümü türü (kinayeli) ifadeler sarf ediliyordu.
1950’li yıllarda yaratıcı ortam yeniden canlanmaya başladı. Bagrat Şinkuba, Aleksi Lasurya gibi nice ünlü yazar bu dönemin filizleridir. Bu dönem Abhaz Edebiyatının en büyük olayı “Abhaz Şiir Antolojisi’nin” Moskova’da 1958 yılında basılmasıdır. 1966 yılında ise Dirmit Gulya adına verilen Devlet ödülü ihdas edildi. Yıllar içinde yirmiden fazla yazar, öne çıkan eserleri ile bu ödüle layık görüldü.
Bugün hakkında konuşacak olursak Birliğimiz hem Uluslararası Yazar Birlikleri Topluluğu hem de Uluslararası Edebiyat Teşkilatı üyesi. Bir çok üyemiz aynı zamanda Rusya Yazarlar Birliği üyesi. Cumhuriyetimizde iki yaratıcı yazar teşkilatı mevcut; biri bizim Abhazya Yazarlar Birliği, diğeri ise başkanlığını ulusal şairimiz Mushni Lasuria’nın yaptığı Abhaz Yazarlar Derneği. İki kuruluş arasında çok yakın ilişkiler mevcut.
Bugün Abhaz Yazarlar Birliği’nin 46 üyesi var. Bunların arasında romancı ve şairlere ek olarak Çaçhaliya Denis, Vyaçeslav Biguaa gibi bilim insanları da bulunuyor. Tanınmış Kafkasofil Britanyalı yazar George Hewitt de onur üyemiz. “Halkın Yazarı” ünvanı kazanmış üç üyemiz var: Aleksi Gogua, Şalodiya Acıncal ve Neli Tarba. Ayrıca dikkatinizi çekmek isterim ki Abhaz yazarları hem devlet idaresinde hem de 1992-1993 yıllarındaki Abhaz Kurtuluş Savaşı’nda önemli görevler üstlenmiştir. Bir çok yazarımız savaşta gösterdikleri kahramanlıklardan ötürü madalya ile onurlandırılmıştır.
AP:Yazarlar Birliği tam olarak ne yapıyor?
A. Mukba:1955’den bugüne kurum olarak Alaşara Dergisi’ni yayınlıyoruz. Ayrıca çocuk dergisi “Amtsabz”ı da yayınlıyoruz. Bu yılın başında da uzun süredir beklenen gazetemiz “Aamta” yayın hayatına başladı. Yazar ve şairlerimizin ilk ürünleri genellikle dergi ve gazetelerde basılır. Bu bir çeşit hazırlık evresidir. Kitaplarını ise bu aşamanın ardından bastırıyoruz. Abhaz Devlet Yayınevinin yenilenen işleyişi çok önemli zira birliğimizin seçme eserleri her yıl burada basılıyor.
1992-1993 yıllarındaki Büyük Kurtuluş Savaşımızda yazarlarımız savaş kahramanlarımız hakkında yazdıkları yazılarla halkımıza moral aşıladılar. Doğal olarak savaş teması öne çıkmıştı. Eminim ki, Abhaz yazarları savaşın o korkunç günlerinde Gürcü işgalcilere karşı dövüşen Abhaz halkının kahramanlığını konu edinen daha nice eserlere imza atacaktır.
Kısa bir sure önce 1912’de Dirmit Gulya’nın ilk Abhazca şiir kitabının basılmasıyla yola çıkan Abhaz yazınının 100. yılını kutladık.
Eğer diğer edebiyatlarla kendi edebiyatımızı karşılaştıracak olursak, bizimkisi hala çok genç tabi ki. Ama rahatlıkla diyebiliriz ki bir Abhaz Edebiyatı kurulmuştur. Haklı olarak Iua Kogoniya, Mihail Lakerba, Aleksi Gogua, Papaskiri İvan, İvan Tarba, Fazıl İskender gibi yazar ve şairlerimizle gururlanabiliriz. Bu liste daha da uzatılabilir.
Yazarlar Birliği ile ilgili sorunuza dönecek olursam, bence yaptığımız işlerin en kıymetlisi eserlerin yaratım sürecine aktif olarak dahil olmamızdır. Genç yazar ve şairlerle atölye çalışmaları organize ediyoruz, genç şairlerimizi davet ederek şiir dinletileri düzenliyoruz. Bunlara ek olarak genç yazarlarımızı yurt dışındaki atölye çalışmalarına da yolluyoruz.
Abhazya’da yetenekli genç bir kuşak yetişiyor. Genç şairlerimiz Adgur Gunba, Alina Giba, Bedri Ayüdzba, Alhas Kapş, romancı Nonna Acıncal aktif şekilde edebiyat çalışmalarını sürdürüyorlar. Mesela genç bir şairimiz olan Abzagua Kolbaya’nın şiirleri bugüne kadar on altı Rus gazetesinde basıldı.
Tabi ki Birliğimizin bazı sıkıntıları da mevcut. Örneğin çok az edebiyat eleştirisi yapılıyor. Takdir edersiniz ki buna ihtiyaç var. Aynı şekilde çevirmenlere de ihtiyaç duyuyoruz.
Ayrıca bu yıl Sırbistan’da 10 Abhaz şairin derlemesinin Sırpça’ya tercüme edilerek basıldığını söylemeliyim. Daha geçenlerde Taganrog’dan (Azak Denizi kıyısında Çehov’un memleketi olması ile meşhur bir şehir ç.n.) geldiler ve şairlerimizle ilgilendiler. Moskova ile de çok yakın ilişkilerimiz var. Bulgar yazarlarla da temas kurmayı planlıyoruz. Önemli bir hususu belirtmeliyim ki halihazırda Rus sanat çevrelerinde Abhaz Edebiyatı’na yönelik büyük bir ilgi mevcut. Bizim, halkımızı ve geleneklerimizi tanıtmak için diğer ülkelerle temaslarımızı geliştirmeye ihtiyacımız var.
Abhaz edebiyatı Türkiye’deki Abhaz Diasporasının yaratıcılığından da beslenmiştir. “Alaşara” Şinasi Trapş’ın tarihsel draması “Albuz Bey” adlı eserini basmıştır. Hayri Kutarba’nın Abhaz sürgünlerini anlatan “Sürdüler Sürgün Oldum” adlı bir kitabı var. Cemal Abikba’nın şiirlerini Abazaca bastık. Herkes Ömer Begua’yı bilir. Ama ne yazık ki, (Türkiye’de) uzun yıllar Abhaz dilinin yok sayılması nedeniyle bir çok diaspora mensubu eserlerini Türk dilinde vermiştir.
AP:Birliğin yıldönümünde ne gibi etkinlikler düzenlendi?
A. Mukba:Bu yıldönümü için bu yılın başından beri hazırlanıyoruz zira Yazarlar Birliği’nin 80. yıldönümü bizim için ciddi bir öneme sahip. Rus Edebiyat Yazarları Kurumu başta olmak üzere bir çok yerden konuklarımız var.
Yazarlarımızla, okurlarımızı buluşturuyoruz. Örneğin Gudauta’da, Gagra’da, Oçamçira’da şiir dinletileri tertipledik. Bir çok okulda öğrencilerle toplantılar tertipledik. Özellikle genç şairlerimizin şiir geceleri etkinliklerinin altını çizmek isterim. Genel olarak edebiyatımıza olan ilgi ciddi ölçüde arttı, bunun en memnuniyet verici yönü bu artan ilginin ağırlıkla gençlikten kaynaklanıyor olması.
Gelecek yıl Dirmit Gulya’nın 140. , Iua Kogoniya’nın 110. doğum yıldönümleri kutlayacağız. Doğal olarak özellikle öğrencilere yönelik kimi etkinlikler düzenleyeceğiz. Zira gençlerimizin yazar ve şairlerini tanımaları gerekiyor.
(*) Anzor Mukba- Abhaz yazar, aktör, oyun yazarı. 2011 yılında Abhazya Yazarlar Birliği başkanlığına seçildi.
Yorumlar
Yorum Gönder