Özel ve aile yaşamına saygı gösterilmesi hakkı

Özel ve aile yaşamına saygı gösterilmesi hakkı


Herkesin özel ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır. Hiç kimsenin evi veya haberleşmesi kanuna aykırı, keyfi müdahaleye maruz bırakılmamalıdır.  Bu haklar, yalnızca devletin özel ve aile hayatına müdahale etmekten kaçınması için değil, aynı zamanda diğer kamu otoriteleri tarafından ve diğer bireyler tarafından da saygı gösterilmesi için vardır. Özel ve aile yaşamına saygı hakkı birçok uluslararası belge tarafından koruma altına alınmıştır. Bunların en önemlilerinden biri olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) 8. maddede şöyle denilmektedir:

“1. Herkes özel hayatına, aile hayatına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.
2. Bu hakkın kullanılmasına bir kamu otoritesinin müdahalesi, ancak ulusal güvenlik, kamu emniyeti, ülkenin ekonomik refahı, dirlik ve düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için, demokratik bir toplumda zorunlu olan ölçüde ve yasayla öngörülmüş olmak koşuluyla söz konusu olabilir.”

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Protokolü hükümlerine göre özel ve aile hayatıyla ilgili ihlal iddialarına ilişkin birçok vakayı incelemiştir. Bu davalar, kürtaj, eşcinselliğin suç kapsamı altına alınması, transseksüellerin karşılaştığı sorunlar, suç önlemede gözetleme yöntemleri, personelin işyerindeki kontrolleri ve evlat edinilen evlerde çocukların yerleştirilmesi gibi konuları ele almıştır.

Evlilik birliğine özgürce katılma ve bir aile kurma hakkı

Herkes evlilik birliğine özgürce katılma ve bir evlilik ortağı seçme hakkına sahiptir. Evlilik birliğine özgürce katılma ve aile kurma hakkı BM'nin İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (Madde 16), Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (Madde 23) ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Madde 12) ile korunmaktadır.

Evlilik yaşına gelmiş olanların, kurumlar tarafından müdahale edilmeden özgürce bir eş seçme hakkı vardır. Yukarıda bahsedilen maddeler, evliliğe zorlanmama hakkını da içermektedir. Hükümler belirli bir evlilik yaşı veya boşanma ve / veya boşanmadan yeni bir evlilik yapma hakkı tanımlamaz. Öte yandan evlilik süresince ve sona ererken eşler arası eşitliğin korunması hususu, BM'nin Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin 23. maddesinde yer almaktadır.




Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İngiliz Haklar Bildirgesi (Dilekçesi) (1628) (Petition of Rights)

Resim
İngiliz Haklar Bildirgesi (Dilekçesi) (1628) (Petition of Rights) Haklar Bildirgesi'nin mimarı Sir Edward Coke (1552-1634) 1628 yılında İngiliz Parlamentosu Kral I. Charles’a yine insan hakları düşüncesinin ortaya çıkışında önemli bir köşe taşı kabul edilen bir sivil özgürlükler deklarasyonunu yolladı. Bu olayın öncesinde Kral’ın savaş politikalarını onaylamayan ve bu nedenle de finase etmek istemeyen İngiliz Parlamentosu, Krala ödenek vermeyi reddetmiş,  Kral da Parlamentoyu birkaç defa feshetmişti. Ama her defasında seçilen yeni Parlamento, Krala karşı gelmeye devam etti. Sonuçta Kral I. Charles, Parlamento ile anlaşmak, Parlamentonun isteklerini kabul etmek zorunda kaldı ve 1628 yılında Haklar Bildirgesi’ni (“Petition of Rights”)  imzaladı. İngiliz Haklar Bildirgesi, kimsenin Parlamentonun kararı olmadıkça vergi ödemek zorunda olmadığı ilkesini bir kez daha ilan ediyordu. Ama bununla da yetinmiyordu: “… gelecekte Parlamentonun genel onayı olmadıkça, hi
Devamı

Çocuk Hakları

Resim
Çocuk Hakları Her çocuğun kökenine bakılmaksızın, saygı görme ve korunma hakkı vardır. Bu anlayış üzerinde yükselen Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi 1989'da kabul edildi. Sözleşme'ye göre, çocuklarla ilgili tüm tedbirlerde çocuğun yüksek menfaati öncelikli olmalıdır. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Bu Sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, onsekiz yaşına kadar her insan çocuk sayılır. Sözleşme, ekonomik, sosyal ve kültürel hakların yanı sıra medeni ve siyasi hakları da içermektedir. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, Sözleşme’nin diğer maddelerinin yorumlanmasını düzenleyen dört temel ilke içermektedir: • Ayrımcılığın yasaklanması (Madde 2) • Çocuğun menfaatini birincil sıraya çekmek (Madde 3) • Yaşama hakkı, hayatta kalma ve gelişme hakkı (Madde 6) • Çocuğun görüşlerini özgürce ifade etme hakkı (Madde 12) Temel ilkeler, istisnasız olarak her çocuğun kendi haklarından yararlanma hakkı olduğu a
Devamı

İlk İnsan Hakları Belgesi: Cyrus (Kiros) Silindiri

Resim
İlk İnsan Hakları Belgesi: Cyrus (Kiros) Silindiri Günümüzde British Museum 51 Numaralı odada sergilenen Cyrus Silindiri M.Ö 539’da Pers Kralı Büyük Cyrus’un orduları efsanevi Babil Şehrini ele geçirir. Cyrus’un bu fethinin sonrasında attığı adımlar insanlık için önemli ilerlemeler olarak tarihe geçer. Pers kralı köleleri azat etmekle kalmaz, herkesin istediği dine inanmakta özgür olduğunu ilan eder ve ırksal eşitliği sağlar. Bunlar ve diğer kararları pişmiş bir kil silindir üzerine Akat dilinde çivi yazısı ile kaydedilir. Günümüzde Cyrus Silindiri olarak bilinen bu antik belge birçoklarınca dünyanın bilinen en eski İnsan Hakları bildirgesi olarak nitelenmektedir. Bu belge Birleşmiş Milletlerin altı resmi diline çevrilmiştir ve hükümleri İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin ilk dört maddesi ile paralellikler taşımaktadır. 
Devamı