Toplanma ve örgütlenme özgürlükleri
Toplanma ve örgütlenme özgürlükleri
Demokrasinin temel özelliklerinden birisi insanların, ortak çıkarları gerçekleştirmek, tartışmak ya da gösterebilmek amacıyla toplanabiliyor veya farklı hedeflere ulaşmak için organizasyonlar oluşturulabiliyor olmasıdır. Örgütlenme ve toplanma özgürlüğü birbiri ile yarışan haklar olup, BM Evrensel Bildirgesi'nin 20. maddesi, BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin 21 ve 22. maddeleri ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 11. maddesi ile korunmaktadır.
Toplanma özgürlüğü
Toplanma özgürlüğü barışçıl toplantılara katılma hakkını içerir. Örneğin gösteri yapmak ve miting organize etmek gibi. Hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne hem de Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’ne göre, toplanma özgürlüğü, ulusal güvenlik, kamu düzeni ve güvenliği, suçun önlenmesi, suçun engellenmesi, sağlık veya ahlakın korunması veya diğerlerinin özgürlük ve haklarının korunması ile ilgili nedenlerle kimi yasal sınırlamalara tabi olabilir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne göre, toplanma özgürlüğü hem özel buluşmalar hem de halka açık yerlerde toplantılara kadar uzanmaktadır.
Örgütlenme özgürlüğü
Örgütlenme özgürlüğü organizasyonların farklı türleri için geçerlidir. Örneğin herkesin kendi çıkarlarını korumak için sendika kurma ve önceden kurulmuş olanlara katılma hakkı bulunmaktadır. Yine demokrasinin olmazsa olmazı siyasi partilere üye olma hakkı, toplanma özgürlüğü ile aynı istisnalar ve kısıtlamalara tabi olan örgütlenme özgürlüğünün kapsamına girer.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 20. maddesinde, olumsuz örgütlenme özgürlüğü üzerine de bir hüküm bulunmaktadır. Bu, hiç kimsenin kendi rızası hilafına herhangi bir sendika, siyasi parti veya derneğe üye olmaya mecbur bırakılamayacağı anlamına gelmektedir. Ne Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nde, ne de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde eşdeğer bir hüküm bulunmaktadır. Bununla birlikte, İzlanda ile ilgili bir davada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, örgütlenme özgürlüğünün tercih edilmeyen bir sendikaya üye olmama hakkını içerecek kadar geniş yorumlanması gerektiğini ilan etmiştir.
Toplanma özgürlüğü
Toplanma özgürlüğü barışçıl toplantılara katılma hakkını içerir. Örneğin gösteri yapmak ve miting organize etmek gibi. Hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne hem de Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’ne göre, toplanma özgürlüğü, ulusal güvenlik, kamu düzeni ve güvenliği, suçun önlenmesi, suçun engellenmesi, sağlık veya ahlakın korunması veya diğerlerinin özgürlük ve haklarının korunması ile ilgili nedenlerle kimi yasal sınırlamalara tabi olabilir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne göre, toplanma özgürlüğü hem özel buluşmalar hem de halka açık yerlerde toplantılara kadar uzanmaktadır.
Örgütlenme özgürlüğü
Örgütlenme özgürlüğü organizasyonların farklı türleri için geçerlidir. Örneğin herkesin kendi çıkarlarını korumak için sendika kurma ve önceden kurulmuş olanlara katılma hakkı bulunmaktadır. Yine demokrasinin olmazsa olmazı siyasi partilere üye olma hakkı, toplanma özgürlüğü ile aynı istisnalar ve kısıtlamalara tabi olan örgütlenme özgürlüğünün kapsamına girer.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 20. maddesinde, olumsuz örgütlenme özgürlüğü üzerine de bir hüküm bulunmaktadır. Bu, hiç kimsenin kendi rızası hilafına herhangi bir sendika, siyasi parti veya derneğe üye olmaya mecbur bırakılamayacağı anlamına gelmektedir. Ne Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nde, ne de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde eşdeğer bir hüküm bulunmaktadır. Bununla birlikte, İzlanda ile ilgili bir davada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, örgütlenme özgürlüğünün tercih edilmeyen bir sendikaya üye olmama hakkını içerecek kadar geniş yorumlanması gerektiğini ilan etmiştir.
Yorumlar
Yorum Gönder